5 октябри соли 2018
Бо даъвати Ҳукумати Япония 3 — 5 октябри соли 2018 сафари расмии Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон Эмомалӣ Раҳмон ба Япония баргузор гардид.
Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон Эмомалӣ Раҳмон ва Сарвазири Япония Синдзо Абэ аҳамияти «Изҳороти муштарак доир ба шарикии нав миёни Ҷумҳурии Тоҷикистон ва Япония»- ро, ки зимни сафари расмии Сарвазири Япония ба Тоҷикистон моҳи октябри соли 2015 қабул гардида буд, таъкид карда, рушди тадриҷии муносибатҳои дуҷониба дар натиҷаи ин сафар ва ҳолати кунунии равобитро баланд арзёбӣ намуданд.
Ҷонибҳо ба мувофиқа расиданд, то ҷиҳати таҳкими бештар ва густариши шарикии дуҷониба дар асоси дӯстӣ, ҳамдигарфаҳмӣ, эътимод ва манфиати мутақобила саъю талоши муштарак намоянд.
I. Муносибатҳои дуҷониба
1. Ҷонибҳо аз фаъолтар шудани муколамаи байни ду кишвар, ки соли гузашта 25-солагии истиқрори муносибатҳои дипломатиро таҷлил намуданд, изҳори қаноатмандӣ намуда, густариши ҳамкориҳоро дар соҳаҳои гуногун мусбат арзёбӣ карданд.
Ҷонибҳо нақши мақомоти равобити хориҷиро дар тақвияти ҳамкориҳо муҳим донистанд. Ғайр аз ин, таъкид гардид, ки муколамаи байнипарлумонӣ абзори муҳими тақвияти равобити дуҷониба мебошад. Дар ин росто, ҷониби Тоҷикистон сафари роҳбари Гурӯҳи дӯстии байнипарлумонии Тоҷикистону Япония Кейдзи Фуруяро ба шаҳри Душанбе дар моҳи сентябри соли 2018 баланд арзёбӣ кард.
2. Ҷониби Тоҷикистон миннатдории худро барои мусоидати Япония дар доираи Кумакҳои расмӣ барои рушд (ODA) дар соҳаҳои беҳтаргардонии зерсохторҳои иқтисодӣ ва иҷтимоӣ, рушди захираҳои инсонӣ, тандурустӣ, бо шумули ҳифзи саломатии модару кӯдак, муқовимат бар зидди таҳдиду чолишҳои муосир, ба монанди маводи мухаддир ва терроризм, инчунин рушди минтақа иброз дошт.
Ҷониби Тоҷикистон иқдоми боло бардоштани мақоми дафтари JICA дар Тоҷикистон ва натиҷаҳои сафари Президенти JICA ба Тоҷикистонро истиқбол менамояд. Ҷониби Япония миннатдории худро ба Ҳукумати Тоҷикистон барои мусоидат дар таъмини бехатарии шаҳрвандони японӣ иброз намуд.
3. Ҷониби Тоҷикистон роҷеъ ба зарурати мусоидати Япония дар масоили тақдими хизматрасониҳои тиббӣ ва пешгирии офатҳои табиӣ бо дарназардошти аҳамияти онҳо ва таҷрибаи ғании Япония дар ин соҳаҳо, ибрози назар кард. Ҷониби Япония омодагии худро ҷиҳати баррасии имкониятҳои мусоидат, аз ҷумла, ба табодули донишу таҷрибаи пешқадам, бо дарназардошти пешниҳодҳои мушаххас, эълом кард.
4. Ҷонибҳо ба зарурати имзои зудтари созишномаи дуҷонибаи сармоягузорӣ, ки ба фаъолгардонии ҳамкориҳои байни ду кишвар ва афзоиши ҷалби сармоягузорӣ ба Тоҷикистон аз ҷониби ширкатҳои японӣ мусоидат мекунад, ибрози ҳамфикрӣ намуда, аз тавофуқҳои бадастомадаи коршиносон роҷеъ ба матни созишнома истиқбол карданд. Ҷонибҳо омодагии худро барои идомаи ҳамкориҳо бо мақсади имзои зудтари созишнома эълом намуданд.
5. Ҷонибҳо натиҷаҳои ҷаласаи аввалини Комиссияи байниҳукуматии Тоҷикистону Япония оид ба ҳамкориҳои иқтисодӣ, техникӣ ва илмиро, ки моҳи апрели соли 2017 дар Токио бо ташаббуси Тоҷикистон баргузор гардид, баланд арзёбӣ карданд.
Ҷонибҳо ҷиҳати баргузории ҷаласаи дуюми комиссияи мазкур дар шаҳри Душанбе дар санаи мувофиқашуда кӯшиш ба харҷ хоҳанд дод.
6. Ҷониби Тоҷикистон дар мавриди аҳамияти ҳамкориҳои минбаъда дар соҳаи энергетика, аз ҷумла дар самти истеҳсоли гидроэлектроэнергия, ибрози назар кард. Аз ҷумла, ба имконияти ҳамкорӣ дар соҳаи истифодаи самараноки қувваи барқ ишора гардид. Ҷонибҳо ба зарурати густариши ҳамкориҳо дар соҳаи энергетика тибқи Меморандум дар бораи ҳамкориҳои иқтисодӣ, техникӣ ва илмӣ аз соли 2015 таъкид намуданд.
7. Ҷонибҳо қайд карданд, ки Корхонаи муштараки фарматсевтии тоҷикӣ-японӣ барои парвариш ва коркарди растании ширинбия дар ноҳияи Қубодиёни вилояти Хатлон аввалин лоиҳаи муштараки бахши хусусии Тоҷикистону Япония аст ва дар инкишофи робитаҳои дуҷонибаи иқтисодӣ нақши муҳим дорад.
8. Ҷонибҳо зарурати ривоҷи сармоягузориро ба зерсохторҳои технологии нав ва баландсифат бо риояи стандартҳои байналмилалӣ, аз ҷумла, стандартҳои кушод ва шаффоф, бо дарназардошти самаранокии иқтисодӣ ва устувории молиявӣ, таъкид карданд. Ҳамчунин, ба аҳамияти ҳамкории амалӣ дар соҳаҳои кишоварзӣ, нақлиёт, коммуникатсия, маориф, тандурустӣ, ҳифзи муҳити зист ва ғайра таъкид гардид.
Ҷониби Япония азми худро дар мавриди баррасии имконияти мусоидати минбаъда, бо дарназардошти «Стратегияи миллии рушди Ҷумҳурии Тоҷикистон барои давраи то соли 2030», иброз дошт.
9. Ҷонибҳо дар масъалаи ин ки рушди захираҳои инсонӣ дар бунёди давлат аҳамияти аввалиндараҷа дорад, дорои ақидаи муштарак ҳастанд. Ҷониби Тоҷикистон нақши муҳими Барномаи кумакҳои ройгони Ҳукумати Япония «Лоиҳаи вогузории бурсияҳо барои тавсеаи манбаъҳои инсонӣ (JDS)»-ро дар рушди зарфиятҳои хизматчиёни давлатии ҷавони Тоҷикистон, ҳамчунин, афзоиши бурсияҳоро аз соли 2016 барои коромӯзон, ки аз ҷониби Япония қабул мешаванд, баланд арзёбӣ менамояд. Ҷониби Тоҷикистон имзои ёддоштҳои табодулии вобаста ба татбиқи лоиҳаи мазкурро дар соли 2019 истиқбол менамояд.
10. Ҷонибҳо фаъолияти «Муассисаи табодули фарҳангӣ»-ро, ки соли гузашта аз Тоҷикистон боздид ба амал оварда буд, ҳамчунин, танзими Рӯзҳои фарҳангии Тоҷикистон дар Японияро, ки рӯзҳои 5 — 7 апрели соли 2018 дар шаҳрҳои Токио ва Сукуба баргузор гардиданд, баланд арзёбӣ карданд. Баргузории ин чорабиниҳо ба ҳамкориҳои фарҳангии дуҷониба ва муколамаи тамаддунӣ такони тоза бахшид.
Бо мақсади рушду густариши робитаҳои фарҳангӣ, ҷонибҳо омодагии худро ҷиҳати мусоидат барои беҳтар намудани фазои ҳамкориҳои дуҷониба ва ғанисозии он тавассути баргузории рӯзҳои фарҳангӣ, намоишгоҳҳои санъатӣ ва кинофестивалҳо, давраҳои омӯзишии намояндагони санъат ва дигар чорабиниҳои гуногуни фарҳангӣ ва омӯзишӣ эълом намуданд.
11. Ҷонибҳо бо ишора ба аҳамияти ҳамкориҳо байни доираҳои илмӣ ва академӣ, ба тавсеаи назаррас дар табодули байнидонишгоҳӣ, муҳимияти муколамаи самаранок ва табодули байни донишгоҳҳои ду кишвар таъкид карданд.
12. Дар остонаи бозиҳои олимпӣ ва параолимпӣ дар Токио дар соли 2020 ҷонибҳо аз рушди ҳамкориҳои ду кишвар дар соҳаи варзиш, аз ҷумла, кӯшишҳои «Хост Таун» истиқбол намуда, ибрози умед карданд, ки ҳамкории муштарак дар ин самт ба рушди равобити дӯстонаи миёни мардуми ду кишвар мусоидат менамояд.
13. Ҷониби Япония пешниҳоди ҷониби Тоҷикистонро ҷиҳати мусоидат дар татбиқи лоиҳаҳои зерсохторӣ бо сифату судмандии баланд ва рушди бахши хусусӣ, бо дарназардошти вазъи молиявӣ-иқтисодӣ ва пардохтпазирии кишвар, мавриди баррасӣ қарор медиҳад.
Ҷониби Япония тасмими худро ҷиҳати баррасии имконияти мусоидат дар амалигардонии тадбирҳои дахлдор баҳри дастгирии корхонаҳои хурду миёнаи бахши хусусӣ иброз намуд.
14. Ҷонибҳо фароҳамии имкониятҳои зиёди ҳамкориро дар соҳаи саёҳат қайд карданд. Ҷониби Тоҷикистон нияти худро дар мавриди ба таври муштарак баррасӣ намудани масъалаи ҷалби сайёҳони японӣ ба Тоҷикистон иброз намуд.
II. Ҳамкории минтақавӣ дар Осиёи Марказӣ
15. Ҷониби Тоҷикистон нақши муколамаи «Осиёи Марказӣ+Япония»-ро, ки дар он Япония ба ҳамкории минтақавӣ ба ҳайси омили рушди устувори кишварҳои Осиёи Марказӣ, аз ҷумла, Тоҷикистон, ки субъекти босубот ва мустақили барои тамоми ҷаҳон кушода дониста мешавад, баланд арзёбӣ менамояд.
16. Ҷонибҳо аз рушди ҳамкориҳои амалӣ дар асоси «Нақшаи роҳи ҳамкории минтақавӣ дар соҳаи кишоварзӣ», ки соли 2014 ва «Нақшаи роҳи ҳамкории минтақавӣ дар соҳаҳои ҳамлу нақл ва логистика», ки соли 2017 қабул гардидаанд, истиқбол карданд.
17. Ҷонибҳо ба мувофиқа расиданд, ки ҷиҳати омодагӣ ба нишасти 7-уми вазирони корҳои хориҷӣ дар доираи муколамаи «Осиёи Марказӣ+Япония», ки баргузории он дар шаҳри Душанбе ба назар гирифта шудааст, ҳамчун кишварҳои ҳамраис ба анҷоми корҳои зарурӣ суръат мебахшанд.
18. Ҷониби Тоҷикистон ба ҳайси ҳамташаббускор бо ишора ба ин ки имсол дар Тоҷикистон Соли рушди сайёҳӣ ва ҳунарҳои мардумӣ аст, аз қабули мавзӯи «саёҳат» ҳамчун самти ҳамкории нави амалӣ дар доираи муколамаи «Осиёи Марказӣ+Япония» истиқбол кард. Ҷонибҳо оид ба рафтуомади мардум тавассути саёҳат, ки барои сулҳу дӯстӣ дар минтақаи Осиёи Марказӣ ва рушди иқтисоди кишварҳои минтақа дорои аҳамият аст, ҳамфикранд.
19. Ҷониби Япония аз пешрафтҳои охир дар муколамаи минтақавӣ ва ҳамкорӣ дар Осиёи Марказӣ, аз ҷумла, баргузории нишасти сатҳи баланди панҷ кишвари Осиёи Марказӣ дар санаи 15 марти 2018, истиқбол намуда, кӯшишҳои Тоҷикистонро дар самти беҳтаргардонии равобит бо кишварҳои ҳамсоя баланд арзёбӣ кард. Ҷонибҳо бо мақсади тавсеаи минбаъдаи ҳамкориҳои минтақавӣ дар Осиёи Марказӣ барои ҳамкории зич дар сатҳи дуҷониба дар доираи муколамаи «Осиёи Марказӣ+Япония» ба мувофиқа расиданд.
20. Ҷониби Тоҷикистон ба аҳамияти истифодаи самараноки захираҳои об дар рушди устувори Осиёи Марказӣ таъкид намуд. Ҷониби Япония кӯшишҳои фаъоли Тоҷикистонро, ки моҳи июни соли ҷорӣ дар шаҳри Душанбе Конфронси байналмилалии Даҳсолаи байналмилалии амал «Об-барои рушди устувор, солҳои 2018 — 2028»-ро доир намуд ва саҳми Тоҷикистонро дар баргузории чорабиниҳои ҳаммонанд баланд арзёбӣ кард.
21. Бо дарназардошти вазъи кунунӣ дар Афғонистон, ҷонибҳо дубора аҳамияти субот дар ин кишварро барои ҷомеаи ҷаҳонӣ таъкид карданд. Ҳамзамон, ҷонибҳо дар мавриди нақши муҳими ҳамкории кишварҳои Осиёи Марказӣ ва Япония, пеш аз ҳама, Тоҷикистон, дар самтҳои назорати самараноки сарҳадӣ, муқовимат ба гардиши ғайриқонунии маводи мухаддир, терроризму ифротгаройӣ низ ибрози назари яксон карданд.
Ҷонибҳо татбиқи лоиҳаи ҷониби Японияро ҷиҳати беҳтаргардонии некуаҳволии мардуме, ки дар минтақаҳои наздимарзии Тоҷикистону Афғонистон зиндагӣ мекунанд (LITACA) ва дигар лоиҳаҳои ба ин раванд алоқамандро баланд арзёбӣ намуданд.
Ҷонибҳо имконияти татбиқи муштараки лоиҳаҳои иҷтимоиро бо мақсади мусоидат ба раванди таълим ва ҳамкориҳои фаромарзӣ баррасӣ хоҳанд кард.
22. Ҷониби Тоҷикистон кумаки Японияро тавассути Барномаи рушди СММ (БРСММ) дар татбиқи назорати самараноки марзӣ мусбат арзёбӣ карда, аз тасмими Япония ва БРСММ дар самти идомаи ин лоиҳа, ки тавофуқоти татбиқи он 27 сентябри соли 2018 дар шаҳри Душанбе ба даст омад, истиқбол менамояд.
23. Ҷонибҳо пешрафтҳоро дар рушди ҳамкорӣ дар самти муборизаи муштарак ҷиҳати муқовимат бо таҳдидҳои муосир, аз ҷумла, мусоидати ҷониби япониро дар бозомӯзии кормандони ниҳодҳои мубориза бо маводи мухаддири кишварҳои Осиёи Марказӣ дар шаҳри Москва баланд арзёбӣ намуданд.
24. Ҷониби Япония омодагии худро барои идомаи мусоидати лозима дар соҳаҳои мазкур, аз ҷумла, ҳамкорӣ бо ташкилотҳои байналмилалӣ, ба монанди Барномаи Рушди СММ (UNDP) ва дафтари СММ оид ба маводи мухаддир ва ҷинояткорӣ (UNODC), Маркази минтақавии иттилоотӣ ва ҳамоҳангсозӣ барои Осиёи Марказӣ оид ба мубориза бо гардиши ғайриқонунии маводи мухаддир, психотропӣ ва прекурсорҳои он (CARICC) эълом намуд.
25. Ҷониби Япония кӯшишҳои Тоҷикистонро дар мубориза бо терроризму экстремизм, гардиши ғайриқонунии маводи мухаддир, дигар намудҳои ҷинояткории фаромарзӣ, аз ҷумла баргузории «Конфронси байналмилалии сатҳи баланд дар мавзӯи «Муқовимат бо терроризм ва тундгаройии хушунатомез», моҳи майи соли 2018 дар шаҳри Душанбе, баланд арзёбӣ кард.
III. Ҳамкорӣ дар арсаи байналмилалӣ
26. Ҷонибҳо бори дигар нияти худро барои таҳкими ҳамкорӣ дар самти халъи силоҳ, паҳн накардани аслиҳаи ядроӣ ва истифодаи сулҳомези энергияи ҳастаӣ дар остонаи Конфронси соли 2020 оид ба баррасии амали Созишномаи паҳн накардани аслиҳаи ядроӣ таъкид карданд.
Ҷониби Япония аз сафари Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон Эмомалӣ Раҳмон ба шаҳри Хиросима истиқбол менамояд.
27. Ҷонибҳо ба аҳамияти риояи низоми ҷаҳонии озод ва кушод мутобиқи Оинномаи СММ ва усулҳои асосии ҳуқуқи байналмилалӣ, ҳамчунин, эҳтироми мустақилият ва соҳибиҳтиёрии кишварҳо бо мақсади таъмини волоияти қонун, сулҳу субот, ҳамкорӣ ва пешрафти минтақа ва ҷаҳон таъкид карданд. Ҳар ду ҷониб аз саъю кӯшиши тарафҳо, ки баҳри расидан ба ин ҳадафҳо мусоидат мекунанд, истиқбол намуданд.
28. Ҷонибҳо, тибқи қатъномаҳои марбутаи Шӯрои амнияти СММ, бори дигар тарафдории худро ба татбиқи раванди дасткашии пурра, қобили назорат ва бебозгашт аз тамоми силоҳи қатли ом ва ҳама гуна мушакҳои баллистикӣ аз ҷониби Кореяи шимолӣ, таъкид карданд. Ҷонибҳо аз гуфтушунидҳои байни ИМА ва Кореяи Шимолӣ ва байни Кореяи Шимолӣ ва Кореяи Ҷанубӣ истиқбол карда, Кореяи Шимолиро барои пеш гирифтани иқдомҳои мушаххас ҷиҳати расидан ба ин ҳадафҳо даъват намуданд.
Тибқи уҳдадориҳои Оинномаи СММ, ҷонибҳо бори дигар аз татбиқи пурраи қатъномаҳои марбутаи Шӯрои амният ҷонибдорӣ карда, ба аҳамияти ҳалли масъалаи одамрабоӣ таъкид карданд.
29. Ҷонибҳо бори дигар ба аҳамияти ислоҳоти Шӯрои амнияти СММ бо мақсади табдили ин ниҳод ба ташкилоти босалоҳият ва самаранок, ки эътибори баландро таъмин ва вазъияти воқеиро дар ҷомеаи садаи XXI инъикос менамояд, таъкид намуданд. Ҳамчунин, ҷонибҳо нияти худро ҷиҳати идомаи фаъолияти амалӣ дар музокироти байниҳукуматӣ оид ба татбиқи ҳар чӣ зудтари ислоҳоти ША СММ, аз ҷумла, тавсияи ҳайати аъзои доимӣ ва ғайридоимии он, иброз доштанд. Ҷонибҳо ба зарурати оғози музокирот ҷиҳати омода намудани асноди зарурӣ дар ин хусус таъкид карданд.
Сарвазири Япония Синдзо Абэ миннатдории худро ба ҷониби Тоҷикистон барои дастгирии пайваста ҷиҳати шомил шудани Япония ба узвияти доимии ША СММ баъди ислоҳоти ин ниҳод баён намуд.
IV. Хулоса
30. Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон Эмомалӣ Раҳмон миннатдории худро ба Ҳукумат ва мардуми Япония барои меҳмоннавозии гарму самимонаи Сарвари давлат ва ҳайати Тоҷикистон баён кард.
Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон Эмомалӣ Раҳмон Сарвазири Япония Синдзо Абэро даъват намуд, ки дар фурсати барояш муносиб ба Ҷумҳурии Тоҷикистон расман ташриф оварад.
Ҷонибҳо азми қавии худро ҷиҳати идомаи минбаъдаи алоқа байни Тоҷикистону Япония дар сатҳи роҳбарони давлатҳо ва дар сатҳи баланд таъкид намуданд.
Изҳороти мазкур дар шаҳри Токио 5 октябри соли 2018 дар ду нусха ба забонҳои тоҷикӣ, японӣ ва русӣ ба имзо расид.
